της κ. Λώλη Ευφημίας (ειδικευομενης ψυχιάτρου στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης )
Η αύξηση των αυτοκτονιών τα δυο τελευταία έτη γίνεται με ραγδαίους ρυθμούς στην πατρίδα μας.Το γεγονός αυτό προβληματίζει έντονα την Εκκλησία αλλά και την κοινωνία μας γενικότερα.Τι ορίζουμε όμως σαν πράξη αυτοκτονίας? Η αυτοκτονία θεωρείται ως μια θανατηφόρα πράξη αυτοτραυματισμού,που πραγματοποιείται με μια περισσότερο η λιγότερο συνειδητή πρόθεση αυτοκαταστροφής.
Συνήθως επέρχεται μετά από μακροχρόνιο σχεδιασμό, προειδοποιήσεις και αυτοκτονικές συμπεριφορές, παρά ταύτα μπορεί να αποτελέσει σε αρκετές περιπτώσεις πράξη παρόρμησης,υποκινούμενη από πολύ έντονα δυσάρεστα ψυχοπιεστικά γεγονότα.
Ποια όμως μπορεί να είναι τα αίτια μιας αυτοκτονικής πράξης; Συνήθως η αυτοκτονία δεν έχει μια μόνο αιτία,αλλά είναι η κατάληξη μιας ατομικής διαδικασίας η οποία καθορίζεται από διάφορους παράγοντες κινδύνου. Αυτοί μπορεί να είναι
1. Πολιτισμικοί: ο πολιτισμός μιας κοινωνίας κανονίζει τις βασικές αντιλήψεις απέναντι στην ζωή και τον θάνατο.
2. Κοινωνιολογικοί : σύμφωνα με την κλασσική κοινωνιολογία η αυτοκτονία θεωρείται ως διαταραχή που υποδηλώνει κακή σχέση της κοινωνίας με το άτομο.
3. Τα γεγονότα της ζωής και η κοινωνική υποστήριξη : διάφορα ψυχοπιεστικά γεγονότα στην ζωή του ανθρώπου όπως σωματική νόσος,απώλεια αγαπημένων προσώπων, ενδοοικογενειακά προβλήματα, οικονομικές δυσκολίες, ανεργία, κοινωνική απομόνωση, μοναξιά, όλα αυτά όταν καλείται να τα αντιμετωπίσει ο άνθρωπος ιδιαίτερα μόνος του και χωρίς κοινωνική μέριμνα,είναι πιθανόν να οδηγηθεί σε κατάθλιψη και αυτοκτονικό ιδεασμό.
4. Νευροβιολογικοί παράγοντες : Σύμφωνα με έρευνες οι συγγενείς ασθενών που αυτοκτονούν έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να επιχειρήσουν απόπειρα αυτοκτονίας σε σχέση με τους συγγενείς ασθενών που δεν έχουν αυτοκτονήσει.
Τα δυο τελευταία έτη στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης,τα ψυχοπιεστικά φαινόμενα αυξάνονται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου,καλλιεργούν την απόγνωση και οδηγούν αρκετούς συνανθρώπους μας σε απονενοημένες καταστάσεις. Σύμφωνα με τον λόγο του Αγίου Νεκταρίου περί αυτοκτονίας,η απόγνωση είναι ένα φοβερό πάθος που καταστρέφει κάθετι υγιές στην ψυχή του ανθρώπου και τον ωθεί να θέσει τέρμα στην ζωή του.Ο απελπισμένος ενώ ζει,είναι νεκρός διότι έχει χάσει κάθε ελπίδα,νόημα και ευχαρίστηση στην ζωή του.Είναι βυθισμένος στο σκοτάδι των δυσάρεστων σκέψεων χωρίς να δύναται να αντικρίσει το φως της εξόδου προς την ζωή. Έτσι πιστεύει πως ένας γρήγορος θάνατος-κατ επιλογή-θα τον απαλλάξει από τις θλίψεις και τις δυσκολίες της ζωής ,οπότε και οδηγείται στην αυτοκτονία.
Σύμφωνα με τον Άγιο Νεκτάριο,τα αίτια της απόγνωσης είναι πολλά σαν βάση τους όμως έχουν την ηθική-πνευματική ασθένεια του ανθρώπου.Τους ηθικά ασθενείς ο Άγιος τους διαιρεί σε δυο κατηγορίες α) τους άθεους : είναι οι άνθρωποι που έχουν καθαρά υλιστικό φρόνημα και ζουν χωρίς Θεό,έτσι με τις οικονομικές δυσκολίες και τα προβλήματα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας οδηγούνται στην απόγνωση,αγνοώντας την αξία και το νόημα της ύπαρξής Τον Θεό, ενώ λατρεύουν σαν είδωλα τα υλικά αγαθά. β) τους ολιγόπιστους : εδώ ανήκουν οι άνθρωποι οι οποίοι ζουν σύμφωνα με τους θεϊκούς νόμους αλλά με τις πρώτες δυσκολίες στην ζωή τους χάνουν το θάρρος και την ελπίδα τους,δηλαδή την εμπιστοσύνη στον Θεό,υποκύπτοντας έτσι στην απελπισία.
Πως μπορούμε όμως εμείς, οι σύγχρονοι Έλληνες να μην υποκύψουμε στις δραματικές αλλαγές που συμβαίνουν στην ζωή μας καθημερινά και συνεπώς να μην οδηγηθούμε στην απόγνωση; H πνευματική ζωή μέσα στην Εκκλησία είναι η λύση. Η αληθινή μετάνοια για τις αμαρτίες μας, για την ηθική έκπτωση,η βιωματική συμμετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας μας,η εμπιστοσύνη ολόκληρης της ύπαρξής μας στα χέρια Του Θεού. Ο χριστιανός στην πορεία της ζωής του έχει συνεχώς δίπλα του την παρουσία Του Χριστού, όταν ο δρόμος του γίνεται δύσβατος, ανηφορικός, γεμάτος με εμπόδια και δυσκολίες, τότε ο Χριστός τον παίρνει στην αγκαλιά και συνεχίζουν μαζί, αρκεί να του το ζητήσει. Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς σε μια από τις επιστολές του προς μια γυναίκα που σκέφτεται την αυτοκτονία, γράφει: << Είναι πολυάριθμες και διαφορετικές οι δυσκολίες που ο Θεός επιτρέπει στους ανθρώπους,αλλά ο σκοπός όλων είναι ο εξής: με την πίκρα να θεραπεύσει τις ανθρώπινες ψυχές από την αμαρτία και να τις προετοιμάσει έτσι για την αιώνια σωτηρία. Όσο και να είναι καμιά φορά δύσκολο για εσένα,θυμήσου δυο πράγματα,το πρώτο ότι ο ίδιος ο ουράνιος Πατέρας σου ορίζει το μέτρο των παθών και το δεύτερο ότι Αυτός γνωρίζει την δύναμη σου.Εάν ποτέ σου έρθει η σκέψη για αυτοκτονία, διώξε την σαν ψιθύρισμα του σατανά>>. Συνεπώς η υπομονή, η ελπίδα και η εμπιστοσύνη στο πρόσωπο Του Ιησού Χριστού, της Παναγίας και των αγίων μας, θα μας βγάλουν από το πυκνό σκοτάδι της απόγνωσης, των αυτοκτονικών σκέψεων και θα μας οδηγήσουν στο αληθινό Φως της ζωής.
-ειδικευόμενη ψυχίατρος
Πηγές : - Οxford textbook of psychiatry : η επιδημιολογία και τα αίτια της αυτοκτονίας
- Λόγος Αγίου Νεκταρίου περι απόγνωσης και αυτοκτονίας
- Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς,Ιεραποστολικές επιστολές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου