Η Ιερά Μονή Σαγματά και ο Άγιος Λουκάς επίσκοπος Συμφερουπόλεως ο χειρουργός

άποψη της μονής

Ο ηγούμενος της Μονής, π. Νεκτάριος Αντωνόπουλος, είναι ο βιογράφος του Αγ. Λουκά, επισκόπου Συμφερουπόλεως του χειρουργού 

Η Μονή φιλοξενεί το λείψανό του, καθώς και μια σημαντική έκθεση αφιερωμένη στη  ζωή του, με πολλά κειμήλια και φωτογραφίες. 

Η Ιερά Μονή Σαγματά 

  (Τηλ. 22620-24183)

30 χλμ ανατολικά της Θήβας βρίσκεται η Ιερά Μονή Σαγματά, αφιερωμένη στον Όσιο Κλήμη. Είναι κτισμένη σ' ένα πανέμορφο περιβάλλον και από εκεί μπορεί να δει κανείς τόσο την πεδιάδα της Θήβας όσο και τον Ευβοϊκό κόλπο. Η Μονή είναι Βυζαντινής αρχιτεκτονικής και έχει πολλές αγιογραφίες. 

Στο Υπάτιον όρος, όπου υπήρχε ναός και άγαλμα του Ύπατου Δία, υπάρχει το Μοναστήρι της Μεταμορφώσεως (Σαγματά).

Η Μονή Σαγματά Υπάτου Θηβών ιδρύθηκε από τον μοναχό Οσιο Κλήμη τον Αθηναίο πάνω στα ερείπια ναού του Υπάτου Διός. Βρίσκεται πάνω στο βουνό που ονομάστηκε και αυτό Ύπατο. Από τον 7ο αιώνα υπήρχε ναός στον τόπο της μονής, ερείπια του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα.

ο δρόμος για το ασκητήριο
του Οσίου Κλήμεντος 

Ναός του Οσίου Κλήμεντος χτισμένος  ακριβώς  πάνω
 από το  ασκητήριο  του

Ονομάζεται Σαγματά ίσως από το σχήμα του όρους, που μοιάζει με σαμάρι, ή από την κατασκευή σαγμάτων (σαμαριών) από μοναχό της μονής. Στη μονή υπάρχει τμήμα Τιμίου Ξύλου, δώρο του αυτοκράτορα Αλέξιου Α’ του Κομνηνού, καθώς επίσης και η τίμια κάρα του Οσίου Κλήμεντος.

Η διαδρομή είναι εύκολη αρκεί να βγείτε από την Εθνική Οδό στο σωστό ύψος, στρίβοντας δεξιά για Θήβα. Μετά (στα 300 μέτρα από την έξοδο της Εθνικής Οδού) αναζητήστε τις πινακίδες.

Ακολουθώντας τις πινακίδες για Υπάτιον ή την Ιερά Μονή Σαγματά, θα φτάσετε στο χωριό Υπάτιον (2-3 χλμ απο την έξοδο Εθνικής Οδού). Από εκεί ακολουθώντας τον ανηφορικό χωματόδρομο για ακόμα 3 περίπου χιλιόμετρα θα φτάσετε στην Μονή.

η θέα προς την πεδιάδα της Θήβας και τον
Ευβοϊκό κόλπο από το την μονή 

Ο περιβάλλον χώρος αποτελεί μια όαση βλάστησης που εντυπωσιάζει καθώς είναι ιδανικό το μέρος για εκδρομές .  Στην Μονή υπάρχουν ιερά λείψανα πολλών αγίων και μεγάλη συλλογή προσωπικών αντικειμένων .

Αξίζει οπωσδήποτε μια επίσκεψη.

 Το τέμπλο και η λειψανοθήκη με λείψανο του Αγίου Λουκά
στο ομώνυμο παρεκκλήσιο   

Άγιος Λουκάς Συμφερουπόλεως - Κριμαίας

    Ο Άγιος Αρχιεπίσκοπος Λουκάς ( Βαλεντίν Βόινο - Γιασενέτσκι  Валентин Феликсович Войно-Ясенецкий) , έζησε στην χειρότερη περίοδο της νεώτερης Ευρωπαϊκής ιστορίας, μέσα σε ένα καθεστώς εχθρικό προς κάθε θρησκεία αλλά και ελευθερία. Έζησε και πάλεψε σαν Ιατρός και απλός πολίτης σε 2 παγκόσμιους πολέμους και δεκάδες κινήματα η επαναστάσεις.

Γεννήθηκε το 1877 στο Κέρτς τῆς Κριμαίας. Παντρεύτηκε τη νοσοκόμα Άννα Βασιλίγιεβνα με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Σε ηλικία 38 ετών έχασε τη σύζυγό του απὸ φυματίωση. Δεν ξαναπαντρεύτηκε, και επισκεπτόταν τον τάφο της συχνά, όταν το επέτρεπαν οι συνθήκες τής ταραχώδους ζωής του. Το 1920 εξελέγη  καθηγητὴς της ανατομίας και χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Τασκένδης. Σε όλη  του τη ζωή ήταν απὸ λίγο έως εξαιρετικά φτωχός, καθὼς είτε ο μισθός του ήταν μικρός, είτε βρισκόταν στη φυλακή, είτε όταν του πρόσφεραν χρήματα για κάποια  θεραπεία υποδείκνυε άλλα πρόσωπα και ζητούσε τα χρήματα να δοθούν απ ᾿ ευθείας σε αυτά. 

Ο Άγιος Λουκάς ήταν πάντοτε πιστός Χριστιανός. Δεν έχανε λειτουργία και παρακολουθούσε όρθιος όλες τις παννυχίδες και τους όρθρους, τα Σάββατα, τις Κυριακές και τις ημέρες των ορθοδόξων γιορτών. Στο χειρουργείο είχε πάντα την εικόνα της Παναγίας μπροστά στην οποία προσευχόταν για λίγα λεπτά πριν από κάθε επέμβαση.Έπειτα, μ' ένα βαμβάκι ποτισμένο στο ιώδιο, έκανε το σημείο του σταυρού στο σώμα του ασθενούς, εκεί που θα γινόταν η τομή. Μόνο μετά από αυτά έλεγε με επισημότητα «το νυστέρι». Οι άθεοι συνάδελφοί του γρήγορα τον συνήθιζαν και δεν έδιναν σημασία, ενώ οι θρησκευόμενοι τα έβρισκαν αυτά πολύ φυσικά.

Σε εποχές απόλυτης θρησκευτικής απαγόρευσης δεν κατέβασε ποτέ την εικόνα Της Παναγίας από το Χειρουργικό θάλαμο . Οταν τον ανάγκασαν να  το κάνει, απλά σταμάτησε να χειρουργεί . Χειρούργησε μόνο όταν ανέβηκε στον τοίχο η εικόνα Της πάλι.

Όμως στις αρχές του 1920 μια από τις επιτροπές ελέγχου του νοσοκομείου όπου εργαζόταν τότε, έδωσε εντολή να ξεκρεμάσουν την εικόνα της Παναγίας, με αποτέλεσμα ο άγιος Λουκάς να αρνείται να μπει στο χειρουργείο.

Παράλληλα η σύζυγος ενός από τα στελέχη του κόμματος εισήχθη στο νοσοκομείο ως έκτακτο περιστατικό, και ζητούσε να χειρουργηθεί μόνο από τον Βόινο-Γιασενέτσκι, κι έτσι ο σύζυγός της του υποσχέθηκε ότι αν η εγχείρηση γινόταν, την επόμενη μέρα η εικόνα θα ήταν στη θέση της.

Η εγχείρηση έγινε κι ήταν επιτυχής, και ο σύζυγος της άρρωστης κράτησε την υπόσχεσή του.

Τα επισκοπικά επιμανίκια του Αγίου Λουκά 

Το 1921 ο Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι χειροτονήθηκε ιερέας και αργότερα (1923) Επίσκοπος Τασκένδης. Από τότε συνδύαζε ποιμαντικά και ιερατικά καθήκοντα. Παρέμεινε αρχίατρος του Γενικού Νοσοκομείου Τασκένδης, χειρουργούσε καθημερινά και παρέδιδε μαθήματα στην Ιατρική Σχολή, πάντα με το ράσο και το σταυρό του.

Από το 1922 και μέχρι την τελευταία του πνοή γνώρισε συλλήψεις, βασανιστήρια, εξορίες και κακουχίες. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε συνολικά έντεκα χρόνια. Σε όλο αυτό το διάστημα εξασκούσε την ιατρική βοηθώντας όσους είχαν ανάγκη.Οι λόγοι των διώξεών του ήταν, οι γενικοί διωγμοί κατά των Ορθοδόξων και η ιδιαίτερη άρνηση του επισκόπου Λουκά να υποστηρίξει τη «Ζωντανή Εκκλησία», ένα εκκλησιαστικό πραξικόπημα μέσω του οποίου το σοβιετικό καθεστώς προσπαθούσε να ελέγξει τους πιστούς.Σοβαρό λόγο έπαιξε και η αντιπάθεια ενός κομματικού στελέχους ονόματι Πέτερς, ο οποίος ήθελε να καταδικάσει σε θάνατο κάποιους γιατρούς που αντιμετώπιζαν κατηγορίες αδιαφορίας απέναντι σε ασθενείς, αλλά στην πολύκροτη δίκη που ακολούθησε δεν τα κατάφερε, εξαιτίας της κατάθεσης του επισκόπου Λουκά. Οι ταλαιπωρίες αυτές ουσιαστικά κατέστρεψαν την υγεία του αγίου Λουκά, ο οποίος τα τελευταία 9 έτη της ζωής του ήταν τυφλός από γλαύκωμα.Στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου διεύθυνε το στρατιωτικό νοσοκομείο του Κρασνογιάρσκ, ενώ ήταν και επίσκοπος της πόλης αυτής. Από το 1946 μέχρι το 1961 που πέθανε, ήταν μητροπολίτης της Συμφερούπολης.Παράλληλα το 1947 του απαγορεύθηκε να μιλά στους φοιτητές, σταμάτησαν να τον καλούν στα ιατρικά συμβούλια και τον απέλυσαν από ιατρικό σύμβουλο, επειδή «γνώριζαν ότι δεν είχε καθαρό παρελθόν: φυλακές, εξορίες, κηρύγματα» κι επειδή αρνιόταν να πηγαίνει χωρίς το ράσο και το σταυρό του στην εργασία του και σε αυτές τις εκδηλώσειςΚαθώς όμως εκείνος ενδιαφερόταν για τον ανθρώπινο πόνο έβγαλε ανακοίνωση ότι «δέχεται καθημερινά εκτός Κυριακών και εορτών, κάθε άνθρωπο που θέλει τη βοήθειά του» με αποτέλεσμα να καταφθάνουν στο διαμέρισμά του καθημερινά αμέτρητοι άνθρωποι απ' όλη την Κριμαία.

Εκοιμήθη στις 11 Ιουνίου του 1961. Οι αρχές απαγόρευσαν την εκφορά του νεκρού με τα πόδια από τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, πράγμα που προκάλεσε τη λαϊκή αγανάκτηση ακόμα και των αλλοδόξων. Τελικά οι αρχές αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, η εκφορά έγινε στην κεντρική λεωφόρο της Συμφερούπολης και διήρκεσε τρισήμιση ώρες.Τη νεκρική πομπή ακολούθησε πλήθος κόσμου, η κυκλοφορία σταμάτησε, ενώ τα μπαλκόνια, οι ταράτσες και τα δέντρα ακόμα, ήταν γεμάτα ανθρώπους.

Στις 17 Μαρτίου 1996 έγινε με επισημότητα η ανακομιδή των λειψάνων του που τέθηκαν σε λαϊκό προσκύνημα μπροστά σε 40.000 περίπου παρευρισκόμενους στο ναό του κοιμητηρίου, αφιερωμένο στη μνήμη των Αγίων Πάντων.Λέγεται ότι βρέθηκαν η καρδιά του και τμήματα του εγκεφάλου του αδιάφθορα ενώ άρρητος ευωδία εξερχόταν από τα λείψανά του. Τρεις ημέρες αργότερα, στις 20 Μαρτίου 1996, τα λείψανά του μεταφέρθηκαν στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος.

Το ίδιο έτος αποφασίστηκε να διοργανώνεται κάθε χρόνο Ιατρικό Συνέδριο στην Συμφερούπολη σε συνεργασία της Ιερά Μητροπόλεως με το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Κριμαίας προς τιμήν του.

Το Νοέμβριο του 1995 ανακηρύχθηκε Αγιος από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Στις 24-25 Μαΐου 1996 ήρθε και η επίσημη ανακήρυξή του από το Πατριαρχείο της Ρωσίας.

Η μνήμη του ορίστηκε να τιμάται στις 11 Ιουνίου, επέτειο της κοίμησής του.

Ο άγιος Λουκάς ως ιατρός δημοσίευσε σαράντα επιστημονικά έργα. Είναι χαρακτηριστικὸ άτι τα πρώτα 12 χρόνια τής δραστηριότητάς του είχε ήδη δημοσιεύσει τα δεκαεννέα από τα σαράντα έργα του. Ταν απασχολούσε πολύ η γενική αναισθησία, που όπως έλεγε, την    εποχή εκείνη « ήταν πολύ πιο επικίνδυνη από την ίδια την χειρουργική επέμβαση». Γύρω στο 1909 κατάφερε να βρει έναν απλό και σίγουρο μαζὶ τρόπο να γίνεται ένεση στο σημείο εξόδου του ισχιακού νεύρου από τον κλωβό της λεκάνης, και  τρόπο εφαρμογής της μεθόδου αυτής της τοπικής αναισθησίας στην άκρα χείρα. Με τη δική του μέθοδο έκανε 538 εγχειρήσεις με μεγάλη επιτυχία. Τότε ήταν 33 ετών.

Έκανε μεγάλες ανακαλύψεις σε αντίξοες συνθήκες.Το επαρχιακό νοσοκομείο του
χωριού Ῥομάνοφκα δεχόταν κάθε χρόνο 31.640 ασθενείς, σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα. Οι γιατροὶ δέχονταν 25-30 ασθενείς την ώρα, και πολλὲς φορὲς παραπάνω. Οι χώροι ήταν φρικτοί, μικροὶ και αποπνικτικοί, ώστε πολλοὶ λιποθυμούσαν, και στο ίδιο δωμάτιο τρεις γιατροὶ δέχονταν ταυτόχρονα τρεις διαφορετικοὺς ασθενείς. Έπειτα από τη βάρδια στὸ νοσοκομείο έπρεπε να επισκέπτονται με  το άλογο τα χωριά, να εξετάζουν ασθενείς και να κάνουν επιτόπου χειρουργικὲς επεμβάσεις. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο Βαλεντὶν εργαζόταν εντατικά στα εξωτερικά ιατρεία, περιόδευε στα χωριὰ και ανέλαβε και το χειρουργικὸ τμήμα. Μέσα σ᾿ ένα χρόνο έκανε 300 χειρουργικὲς επεμβάσεις, την εμπειρία από τις οποίες δημοσίευσε σε μία μικρὴ μελέτη. Παράλληλα κατὰ την περίοδο των αδειών του στη Μόσχα συνέχιζε τις μελέτες του για την τοπικὴ αναισθησία.

σκίτσα του Αγίου 

Ένα κλασικὸ έργο του, το οποίο εκδόθηκε το 1934 είναι τὸ βιβλίο Δοκίμια για την χειρουργικὴ των πυογόνων λοιμώξεων, το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο Στάλιν, την κορυφαία διάκριση της προπολεμικής Ρωσίας. Τα βιβλία του είχαν μεγάλη σημασία για τους μελλοντικοὺς επιστήμονες. Είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι συνοδεύονταν από σκίτσα και φωτογραφίες κι έτσι είχαν καλύτερη εικόνα για το πως εφαρμόζονται στην πράξη οι μέθοδοί του. Ο ίδιος είχε φωτογραφικὴ μηχανὴ και φωτογράφιζε την πορεία της εγχείρησης όταν χρειαζόταν. Τα σκίτσα του ήταν αξιοθαύμαστα. Έβλεπες πόσο καλὸς ζωγράφος ήταν και με πόση ακρίβεια ζωγράφιζε τὰ διάφορα όργανα του ανθρώπου. Όμως στα βιβλία του δεν φαινόταν μόνο η επιστημονική κατάρτιση του συγγραφέα, αλλά και η αγάπη του για τους ασθενείς. 

Ο Άγιος Λουκάς αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, απόλυτα καταγεγραμμένο. Ελάχιστες φορές  στην Νεώτερη Χριστιανική Ιστορία, θείες δυνάμεις κάνουν τόσο εμφανή την παρουσία τους σε ανθρώπινο ον και παραμένουν μαζί του προστατεύοντας το μέχρι τον φυσικό θάνατο. 
Στην περίπτωση του Αγίου Λουκά η επιβίωση του και μόνο αποτελεί κορυφαία απόδειξη της άμεσης σχέσης του με το Θείο.

χειρόγραφο του Αγίου

Τελευταία λόγια του Αγίου Λουκά 

 ( μαγνητοφωνήθηκαν σε video και παρουσιάζουμε την ακριβή μετάφραση τους)

Παιδιά μου πολύ σας παρακαλώ,

Ντυθείτε με την πανοπλία που δίνει ο θεός

για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε τα τεχνάσματα του διαβόλου.

Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο πονηρός είναι.

Δεν έχουμε να παλέψουμε με ανθρώπους, αλλά με αρχές και εξουσίες

δηλαδή με τα πονηρά πνεύματα.

Προσέξτε!

"Τον διάβολο δεν τον συμφέρει να δεχθεί κανείς την ύπαρξη του να σκέφτεται και να αισθάνεται ότι είναι κοντά στον άνθρωπο.

Ένας κρυφός και άγνωστος εχθρός είναι πιό επικίνδυνος από έναν ορατό εχθρό.

Ω! πόσο μεγάλος και τρομερός είναι ο στρατός των δαιμόνων!Πόσο αμέτρητο είναι το μαύρο τους πλήθος!

Αμετάβλητα,ακούραστα,μέρα και νύχτα,επιδιώκουν να σπρώξουν όλους εμάς

που πιστεύουμε στο όνομα του Χριστού,να μας παρασύρουν στό δρόμο της απιστίας  της κακίας και της ασέβειας.

Αυτοί οι αόρατοι εχθροί του Θεού, έχουν βάλει ως μοναδικό τους σκοπό μέρα και νύχτα  να επιδιώκουν την καταστροφή μας.

Όμως  μη φοβάστε,πάρτε δύναμη από το όνομα του Ιησού.

από : ayioi-pantes.blogspot.com , antonispapagiannis.blogspot.com , agiosloukas.org ,ecclesia.gr