Η Μουσική

Ὅταν γνωρίζεις, μαθαίνεις νά ἀκοῦς.

Ὅταν ἀκοῦς,μαθαίνεις νά σιωπᾶς.

Ὅταν σιωπᾶς, μαθαίνεις νά ἐκτιμᾶς.

Ὅταν ἐκτιμᾶς, μαθαίνεις νά σέβεσαι.

Κι ὅταν σέβεσαι, δέν μαθαίνεις, οὔτε γνωρίζεις ἁπλῶς, ἀλλά διδάσκεσαι.......

Οἱ πιό πολλοί ἀπό ἐμᾶς, ἴσως δέ γνωρίζουμε πῶς νά καταπιανόμαστε μέ τά πράγματα πού ἀφοροῦν στή ζωή μας, εἴτε μεγάλα καί σοβαρά εἶναι αὐτά, εἴτε μικρότερα κι ἁπλούστερα.  Ἔτσι, ὁ ὄμορφος, μακρύς της δρόμος, δέν ξεκινάει μέ τό πολύτιμο ἐφόδιο πού λέγεται ἐπιλεκτικότητα, ἀλλά ἀντίθετα, μέ ἕνα ἀσήκωτο σακκίδιο, παραγεμισμένο ἀπό τό «φορτίο» τῆς ρηχότητας, τῆς ἐπιπολαιότητας καί τῆς ἀμάθειας.

Ἕνα πολύ τρανταχτό παράδειγμα, εἶναι οἱ περισσότεροι  γονεῖς, πού «πατῶντας» πάντα, πάνω στό καλό  καί τό ὄφελoς τῶν παιδιῶν τους, τά κατευθύνουν νά καταπιάνονται μέ πράγματα, πού οὔτε οἱ ἴδιοι γνωρίζουν τήν οὐσία καί τήν ἀξία τους, μέ ἀποτέλεσμα, καί τά παιδιά τους στή συνέχεια, νά ἀκολουθοῦν τήν ἴδια πορεία τῶν γονέων τους, μετεωριζόμενα  σάν ἀνίδεες, ἀκαλλιέργητες καί «ἀσυνείδητες» μαριονέτες.

Ἡ Μουσική, εἶναι ἕνας πολύ παρεξηγημένος τομέας στή ζωή τῶν ἀνθρώπων γενικότερα. Ἄλλοι τήν ἐπιλέγουμε ὡς διασκέδαση, ἄλλοι ὡς τέχνη, ἄλλοι ὡς ἐπιστήμη, ἄλλοι ὡς ἔκφραση, ἄλλοι ὡς ἀνακούφιση, ἄλλοι ὡς χόμπυ, ἄλλοι ὡς ἕνα ἐπιπλέον προσόν γιά τή σταδιοδρομία μας, ἀνάλογα μέ τό ποιοί εἴμαστε ἐμεῖς, ὁ χαρακτῆρας μας, οἱ δυνατότητές μας, οἱ ἀνάγκες μας, οἱ ἀντιλήψεις μας καί τά βαθύτερα, ἤ τά ἐπιφανειακά κριτήριά μας.

Ὅταν ὅμως τήν ἐπιλέγουμε ἐμεῖς γιά τά παιδιά μας, ἀντί νά ἀναρωτιόμαστε σέ ποιό Ὠδεῖο νά γραφτοῦν καί μέ ποιό μουσικό ὄργανο θά ἀσχοληθοῦν, θά ἦταν καλύτερο νά ἀναρωτηθοῦμε καί νά ψάξουμε πολύ, ἄν εἴμαστε ἐμεῖς αὐτοί πού ἔχουμε ἀνάγκη νά σπρώξουμε τά παιδιά μας  νά ἀκολουθήσουν τή Μουσική.

Ὑπάρχουν οἰκογένειες, πού ἐπειδή ἀγόρασαν ἕνα πιάνο γιά νά στολίζει κάποιο δωμάτιο τοῦ σπιτιοῦ τους, καί νά ταιριάζει μέ τό ὑπόλοιπο ντεκόρ του, ἀναγκάζουν τά παιδιά τους νά ξεκινήσουν μαθήματα πιάνου.

Ὑπάρχουν ἄλλες οἰκογένειες ἐπίσης, πού ἐπειδή εἶναι οἰκονομικά εὐκατάστατες, τά παιδιά τους φοιτοῦν σέ σχολεῖα πού τούς παρέχεται ἡ δυνατότητα νά μαθαίνουν πολλά μουσικά ὄργανα. Αὐτό ἔχει σάν ἀποτέλεσμα, τά μέν παιδιά νά ἀδυνατοῦν νά συγκεντρωθοῦν σέ ἕνα πρᾶγμα, σοβαρά καί σωστά, μέ ὑπομονή καί πειθαρχία, οἱ δέ γονεῖς, νά κομπάζουν γιά τίς «ἱκανότητες» τῶν παιδιῶν τους.

Ἐάν τά παιδιά τῆς μιᾶς οἰκογένειας διδάσκονται στό σχολεῖο τους, ὄχι ἕνα, οὔτε δύο, ἀλλά τρία καί τέσσερα μουσικά ὄργανα, τότε πρέπει ἀπαραιτήτως καί τά παιδιά τῆς ἄλλης οἰκογένειας πού φοιτοῦν κι ἐκεῖνα στό ἴδιο σχολεῖο, νά διδαχθοῦν ὁπωσδήποτε τρία καί τέσσερα μουσικά ὄργανα.

Ἄλλες οἰκογένειες πάλι, πού τά παιδιά τούς μπορεῖ νά συνεχίσουν γιά λίγα χρόνια τή σπουδή κάποιου μουσικοῦ ὀργάνου καί νά προχωροῦν ὅπως-ὅπως, κουτσά-στραβά, ἀποκτοῦν, μία ἀνεξήγητα φανταστική εἰκόνα γιά τό μέλλον τους. Κι ἐπιμένουν μέ ἕνα φανατισμένο, ἐγωιστικό πεῖσμα, ὅτι τά παιδιά τούς εἶναι «ταλέντα».

Τά δέ παιδιά, παρομοίως φαντασιόπληκτα, βλέπουν τό μέλλον τους, πολύ πετυχημένο,  γεμάτο ἀπό Πτυχία καί Διπλώματα πάνω στή Μουσική, λές κι ἕνα Πτυχίο, ἤ ἕνα Δίπλωμα εἶναι ἕνας ἁπλός πασατέμπος μπροστά στά «αὐθάδη»  ὄνειρά τους. Ἡ συνέχεια τοῦ μυθιστορήματος περιλαμβάνει μεταπτυχιακά στό ἐξωτερικό καί πολλά ἄλλα παρόμοια.

Καί ἡ Μουσική;

Ἡ Μουσική στέκεται πιό πέρα, μακριά ἀπό τά μικρά, ἤ τά μεγάλα «ταλέντα» μας, μακρυά ἀπό τίς ματαιοδοξίες μας, μακριά ἀπό τίς κάθε λογῆς  διχασμένες ἀκοές μας. Στέκεται μακρυά ἀπό τούς ὑπερφίαλους ὑπολογισμούς μας καί τίς καταναγκαστικές μας συνήθειες.

Ἡ Μουσική, δέν ἔχει ἀνάγκη οὔτε ἀπό ρομποτάκια, οὔτε ἀπό στρατιωτάκια, οὔτε ἀπό σοβαροφανεῖς σνομπιστές, οὔτε ἀπό ἀχαλίνωτους κι ἔξαλλους διασκεδαστές. Ἡ Μουσική δέν ἐξυπηρετεῖ τή συμπλήρωση τοῦ καθημερινοῦ, δυσβάσταχτου ὡραρίου τῶν παιδιῶν μας, οὔτε τίς ἐξαγριωμένες διαθέσεις τους στά partιεs.

Ποιό διδακτικό χέρι θά βρεθεῖ νά ὁδηγήσει τά παιδιά μας πρός τήν κατεύθυνση τῆς σωστῆς μουσικῆς καλλιέργειας; Ποιό διδακτικό στόμα θά βρεθεῖ νά τούς μιλήσει γι’ αὐτό τό ὑπέροχο καί μοναδικό  Δῶρο τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο; Καί ποιό διδακτικό μάτι θά διεισδύσει στά ἄδυτα τῆς ἀνθρώπινης φωνῆς καί τοῦ αὐτιοῦ, τῶν ἤχων τῆς φύσης, τῶν ἤχων τῆς σιωπῆς;

Ποιός θά μιλήσει στά παιδιά γιά τήν πειθαρχία, τήν συγκέντρωση, τήν τάξη, τή συνεργασία καί τήν ὑπακοή, πού ἐπιτυγχάνονται μέσῳ τῆς Μουσικῆς; Ποιός θά μιλήσει γιά τά μονοπάτια πού ἀκολουθεῖ ἕνας μουσικός, γιά νά δημιουργήσει ἤ νά ἐκτελέσει ἕνα ἔργο; Ποιός θά μιλήσει στά παιδιά γιά τή Μουσική τῶν Ἀγγέλων; Τή Μουσική τῶν βουνῶν, τῆς θάλασσας καί τῶν ποταμῶν;  Γιά τή Μουσική τῶν ἄστρων, ποιός θά τούς μιλήσει;

Ἐμεῖς οἱ γονεῖς, ἀλλά κι ἐμεῖς οἱ δάσκαλοι κάνουμε πολύ μεγάλο λάθος, ὅταν, ἄλλοτε ἀπαιτοῦμε ἀπό τά παιδιά μας νά βλέπουν τή Μουσική σάν ἕνα στεγνό καθῆκον, κι ἄλλοτε νά τή χρησιμοποιοῦν σάν ἕνα μέσον γλεντιοῦ, κεφιοῦ καί  ξεφαντώματος.

Στίς μέρες μας, τά παιδιά μας ἔχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες καί μποροῦν νά χειρίζονται πολύ εὔκολα καί πολύ γρήγορα, διάφορες γνωστές σέ ὅλους μας συσκευές,  ἀλλά καί πολύ εὔκολα καί γρήγορα, παραιτοῦνται ἀπό κάθε προσπάθεια πού ἀπαιτεῖ κόπο καί προσήλωση.

Πόση ὥρα μπορεῖ ἕνα παιδί νά καθήσει μπροστά σε ἕναν ὑπολογιστή, ἀλλά καί πόση ὥρα μπορεῖ νά καθήσει πάνω σέ ἕνα σκαμπό πιάνου; Πόση ὥρα μπορεῖ νά καθήσει μπροστά σε μία τηλεόραση, ἀλλά καί πόση ὥρα μπορεῖ νά σταθεῖ κρατῶντας σωστά ἕνα δοξάρι βιολιοῦ; Πόση ὥρα μπορεῖ νά καθήσει ἕνα παιδί μέσα σέ ἕνα δάσος γιά νά ἀκούσει τούς ἤχους τῶν φυλλωμάτων καί τῶν πουλιῶν, νά ἀφουγκραστεῖ τήν ἡσυχία καί νά  ἀκούσει τή φωνή του νά ἀντηχεῖ ἀπό τήν ἀπέναντι πλευρά μιᾶς βουνοπλαγιᾶς; Τόν ἦχο τῆς θάλασσας, ὅταν γλείφει τήν ἀκτή καί παρασύρει στήν ἐπιστροφή της τά ψιλά χαλικάκια, τό σιωπηλό καί γαλήνιο ἦχο τοῦ βυθοῦ ,τόν ἦχο τοῦ ἀέρα, ὅταν κάνει τήν ἐπιφάνειά της νά κυμματίζει, πόση ὥρα μπορεῖ νά καθήσει ἕνα παιδί γιά νά τούς ἀκούσει;

Ἴσως τά παραδείγματα νά ἀκούγονται εὐτελῆ στά ἀκαλλιέργητα αὐτιά, τά δικά μας, τῶν γονέων ἤ, τῶν δασκάλων.

Μήπως ὅμως τελικά, ἔχουμε εὐτελίσει ἐμεῖς οἱ ἴδιοι τή Μουσική; Μήπως ἐμεῖς οἱ ἴδιοι τή χρησιμοποιοῦμε ὄχι μέ ἕναν, ἀλλά μέ πολλούς παράλογους τρόπους, ξεχνῶντας ὅτι ἔχει τή δύναμη νά ἐκφράζει, νά ἐπηρεάζει, νά ἀπευθύνεται καί νά μιλάει ἄμεσα στή συνείδηση, τή λογική καί τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου μέ τή δική της μοναδική γλῶσσα;

Πόσο κακό κάνουμε, ὅταν ἀπό τή μιά, ὠθοῦμε τά παιδιά μας νά ἀσχο-ληθοῦν ἤ νά σπουδάσουν Μουσική, ἀλλά ἀπό τήν ἄλλη, δέν μποροῦμε οὔτε νά τούς ἐξηγήσουμε, οὔτε νά τούς μεταδώσουμε, οὔτε νά τούς διδάξουμε, οὔτε κἄν νά τούς προσφέρουμε τή χαρά τῆς ἁρμονίας τῶν ἤχων. Ὅταν δέ μποροῦμε νά ἐνεργοποιήσουμε τό μελῳδικό τραγοῦδι καί νά ζωντανέψουμε τόν παλμό τῆς ψυχῆς τους. Ὅταν δέ μποροῦμε  νά καλλιεργήσουμε τό νοῦ τους μέ τόν εὔτακτο ρυθμό  πού ὑπάρχει σέ ὅλη τήν κτίση!

Πόσο κακό κάνουμε, ὅταν τά ὠθοῦμε ἀπό τή μία, νά μεταχειρίζονται  τή Μουσική καί τή σπουδή της, μέ ἀσέβεια, καί μέ μία παντελῆ ἔλλειψη δίψας, φλόγας καί ἀγάπης γιά ἐκείνην κι ἀπό τήν ἄλλη, νά προσμένουμε ἀπό τά παιδιά μας, νά μεταμορφωθοῦν κάποτε σέ πολιτισμένα καί ψυχικά καλλιεργημένα ὄντα!

Ἡ πολύ γνωστή φράση πού ἀκούγεται συχνά, ὅτι ἡ Μουσική ἐξημερώνει τά ἤθη, μᾶλλον θά πρέπει νά ἀντικατασταθεῖ στήν ἐποχή μας ἀπό μία φράση ἐντελῶς  ἀντίθετη: ἡ Μουσική, ἐξαγριώνει τά ἤθη, σκυθρωπιάζει τά πρόσωπα καί καλλιεργεῖ ἀνήθικες συμπεριφορές, ὅπως αὐτές, τῆς ὑπεροψίας, τῆς φιλαυτίας καί τοῦ ἄκρατου ἐγωκεντρισμοῦ.

....Ὅταν διδάσκεσαι, μαθαίνεις νά εὐγνωμονεῖς.

Ὅταν εὐγνωμονεῖς, μαθαίνεις νά «σκύβεις».

Ὅταν σκύβεις, μαθαίνεις νά προσεύχεσαι.

Κι ὅταν προσεύχεσαι, ἁπλῶς, μπορεῖς νά λέγεσαι Ἄνθρωπος.... Ἐπιστήμονας, Καλλιτέχνης, Ἐργάτης.... δέν ἔχει σημασία.

Τελικά, ὅπως ὅλα τά παρεξηγημένα πράγματα ἔτσι καί ἡ παρεξηγημένη Μουσική, ὑπάρχει καί στέκει μακριά ἀπό ὅλα καί ὅλους μας. Γιά νά τήν ἀκούσεις δέ χρειάζεσαι οὔτε μπόλικα Πτυχία, οὔτε φοβερό ταλέντο, οὔτε ὀ,τιδήποτε ἔχει νά κάνει μέ τεχνητά μέσα.

Ἀρκεῖ νά θέλεις νά τήν ἀκούσεις, νά τή γνωρίσεις καί νά τή σεβαστεῖς. Τότε θά ἔχει πολλά νά σέ διδάξει καί ἐσύ τότε, σίγουρα θά τήν ἀγαπήσεις ὅπως τῆς ἀξίζει. 

Ἰωάννα Μακρῆ

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 134

Ὀκτώβριος 2013

 πηγή :  zoiforos.gr