ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΟΥ ... “ΑΕΡΑ”! ( π. Πασχάλης Γρίβας)

Βαθειά ἐρωτήµατα καί ρηχές ἀπαντήσεις

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ

ΤΟΥ ... “ΑΕΡΑ”!

Μέ ἀφορµή τήν ἐγκατάστασή του ὡς ἀντιπροέδρου τῆς Ἀκαδηµίας Ἀθηνῶν ὁ διακεκριµένος Καθηγητής θεωρητικῆς Φυσικῆς στό Πανεπιστήµιο τοῦ Τέξας κ. Δηµήτριος Νανόπουλος ἔδωσε συνέντευξη στό Ἀθηναϊκό καί στό Μακεδονικό Πρακτορεῖο Εἰδήσεων ἀπαντῶντας σέ ἐρωτήσεις δηµοσιογράφων. Ἀρχικά ἀναφέρθηκε στά νέα ἐπιστηµονικά δεδοµένα πού κατέρριψαν παλιότερες ἐπιστηµονικές θεωρίες. Εἶπε συγκεκριµένα: «Παλιά νοµίζαµε ὅτι ἡ Γῆ εἶναι τό κέντρο τοῦ κόσµου. Καί δέν εἶναι. Ὅτι τό ἡλιακό σύστηµα εἶναι τό µόνο. Καί δέν εἶναι. Μέχρι τό 1925 πιστεύαµε ὅτι ὁ γαλαξίας µας ἦταν τό σύµπαν. Ὄχι µόνο δέν εἶναι, ἀλλά ὑπάρχουν 100 δισεκατοµµύρια γαλαξίες µέ ἑκατό δισεκατοµµύρια ἄστρα ὁ κάθε γαλαξίας. Ἀκοῦστε τώρα τό νούµερο πού θά σᾶς πῶ: Ἔχουµε καταλήξει ὅτι ὑπάρχουν, δυνητικά, 10 εἰς τήν 500στή εἴδη συµπάντων. Αὐτό σηµαίνει ὅτι κάποια ἀπό αὐτά µπορεῖ καί νά µήν συµβοῦν, ἀλλά καί ὅτι πολλά µπορεῖ νά ὑπάρξουν πολλές φορές».

Τά νούµερα πού ἀναφέρει ὁ κ. Καθηγητής, πραγµατικά προκαλοῦν ἴλιγγο στό ἀνθρώπινο µυαλό, καί αὐθόρµητα φέρνουν στά χείλη µας λόγια δοξολογίας πρός τόν Δηµιουργό, ὁ ὁποῖος «πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησεν».

Στήν συνέχεια ὁ κ. Νανόπουλος κάνει ἀναφορά στήν ἀνακάλυψη τοῦ σωµατιδίου τοῦ Χίγκς τονίζοντας ὅτι ἡ ἀνακάλυψη αὐτή βοηθᾶ στό νά ἐπαληθευτεῖ σταδιακά τό ὄνειρο τῆς µεγάλης ἑνοποίησης: «Ὅτι, δηλαδή, ὅλες οἱ δυνάµεις εἶναι µία, ὅτι ὑπάρχει µιά βασική θεωρία, µέ τήν ὁποία µποροῦµε νά καταλάβουµε τόν κόσµο, ἀπό τήν ἀπαρχή του ἕως τώρα, στηριγµένοι µόνο σέ πειραµατικά δεδοµένα τῆς φυσικῆς.»  

Στήν ἐρώτηση τοῦ δηµοσιογράφου: –Τί σηµαίνουν ὅλα αὐτά γιά τίς ζωές τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων; ὁ κ. Νανόπουλος ἀπάντησε: «Νοµίζω ὅτι θά πρέπει νά τούς ἐλευθερώσει ἀπό πολλά ὑπαρξιακά ἐρωτήµατα, ὅπως «γιατί εἴµαστε ἐδῶ» καί «πῶς προήλθαµε». Γνωρίζουµε πειραµατικά ὅτι ἡ ὁλική ἐνέργεια στό σύµπαν εἶναι µηδέν, χωρίς αὐτό νά σηµαίνει ὅτι δέν µπορεῖ νά δηµιουργηθοῦν ζωή καί φαινόµενα. Εἶναι ἕνα µηδέν δυναµικό. Καί ἐπειδή ξέρουµε ὅτι ἰσχύει ἡ ἀρχή τῆς διατήρησης τῆς ἐνέργειας, τό συµπέρασµα τῆς παγκόσµιας κοσµολογίας ὅτι τό σύµπαν εἶναι µιά διακύµανση τοῦ τίποτα, εἶναι σωστό. Ὅπως ἔλεγε καί ὁ Καζαντζάκης, «στό τίποτα ξεκινᾶµε καί στό τίποτα φτάνουµε, κι αὐτό τό λέµε ζωή. Καµιά φορά σκέφτοµαι, αὐτοί οἱ ἄνθρωποι µέ τή δική τους προσέγγιση εἶχαν ἀναπτύξει τή σωστή φιλοσοφία ἀπό ἄλλον δρόµο. Αὐτό εἶναι τό µεγαλεῖο τοῦ ἀνθρώπινου µυαλοῦ. Κι ἐρχόµαστε τώρα ἐµεῖς  σιγά – σιγά καί λέµε ὅτι αὐτή ἡ φιλοσοφική σχολή ἔχει δίκιο.» Καί παρακάτω συνεχίζει ὁ κ. Καθηγητής: «Τά τελευταῖα χρόνια καί µέσα ἀπό πειραµατικά δεδοµένα καταλήξαµε ὅτι γίνονται πολλές διακυµάνσεις καί ὑπάρχουν πάρα πολλά σύµπαντα, αὐτό πού λέµε πολυσύµπαν. Σύµφωνα δέ καί µέ τή θεωρία τῶν ὑπερχορδῶν, ἡ ἁπλῆ αὐτοσυνέπεια µᾶς λέει ὅτι πρέπει νά ζοῦµε σέ περισσότερες ἀπό τέσσερις διαστάσεις καί συγκεκριµένα σέ δέκα. Κάποιος ὅµως θά πεῖ, µά ἐγώ βλέπω ὅτι ζοῦµε σέ τέσσερις, κι ἄν ἀφήσουµε ἔξω τόν χρόνο, σέ τρεῖς διαστάσεις. Τί γίνεται; Οἱ ἄλλες ἕξι «διπλώνονται» σέ κάθε σηµεῖο, εἶναι πάρα πολύ µικρές καί δέν µποροῦµε νά τίς δοῦµε. Ὁ τρόπος πού γίνεται αὐτό τό «δίπλωµα» µᾶς καθορίζει καί τούς φυσικούς νόµους πού λειτουργοῦν σέ αὐτό τό σύµπαν. Ἄρα τό σύµπαν, γεννιέται µαζί µέ τούς φυσικούς νόµους του. Κάθε ἕνα ἀπό αὐτά τά σύµπαντα ἔχει διαφορετικούς φυσικούς νόµους, γιατί ἀντιστοιχοῦν στόν τρόπο πού «διπλώνονται» οἱ ἔξτρα διαστάσεις. Ἔχουµε δηλαδή φτάσει τά τελευταῖα χρόνια νά ἀπαντοῦµε σέ ἀπίστευτα βαθιά ἐρωτήµατα. Βέβαια δέν λέω ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι ἀποδεδειγµένα µέ τήν πειραµατική ἔννοια, ἀλλά βλέπουµε ὅλο αὐτό τό σύµπλεγµα νά ἑνώνεται µέ ἕναν πολύ ὡραῖο τρόπο».

Σεβόµαστε ἀπόλυτα τίς ἐπιστηµονικές καί φιλοσοφικές τοποθετήσεις τοῦ κ. Νανόπουλου, ἀλλά θά µᾶς ἐπιτρέψει, ὡς σκεπτόµενοι ἄνθρωποι, νά κάνουµε κάποιες ἐπισηµάνσεις σέ ὁρισµένα σηµεῖα τῆς συνέντευξής του.

Καταρχάς ὅπως ὁ ἴδιος ἀναφέρει µέ πολλά παραδείγµατα, παλαιότερα ἐπιστηµονικά δεδοµένα ἀνετράπησαν στήν συνέχεια µέ τίς νέες ἐπιστηµονικές ἀνακαλύψεις. Αὐτό µᾶς δίνει τό δικαίωµα νά πιστεύουµε ὅτι πολλές καί ἀπό τίς δικές του ἐπιστηµονικές ἀπόψεις ἀλλά καί τῆς παγκόσµιας κοσµολογίας, µετά ἀπό κάποια χρόνια θά ἀνατραποῦν καί θά ἀναθεωρηθοῦν. Θά ἔρθουν στό φῶς νέα ἐπιστηµονικά δεδοµένα καί θά διατυπωθοῦν νέες ἐπιστηµονικές θεωρίες πού θά βάλουν στό περιθώριο τίς παλαιότερες, δηλαδή τίς σηµερινές. Δέν συζητοῦµε γιά τίς φιλοσοφικές προεκτάσεις πού κάνει ὁ κ. Καθηγητής. Αὐτές εἶναι τελείως αὐθαίρετες καί ὑποκειµενικές. Ἄλλωστε ὅταν ἀκόµη καί οἱ ἐπιστηµονικές τοποθετήσεις ἀνατρέπονται, εἶναι αὐτονόητο ὅτι οἱ φιλοσοφικές στέκονται στόν ἀέρα.

Γιά νά ποῦµε µάλιστα τήν ἀλήθεια, ἀπό ἕνα διακεκριµένο ἐπιστήµονα Φυσικῆς δέν περιµένουµε τόσο νά ἀκούσουµε τίς προσωπικές του φιλοσοφικές ἀπόψεις ὅσο τά τεκµηριωµένα ἐπιστηµονικά, δηλαδή πειραµατικά, συµπεράσµατα στά ὁποῖα καταλήγει µετά ἀπό πολυχρόνιες καί σοβαρές ἔρευνες.

Στό σηµεῖο αὐτό, βέβαια, ὀφείλουµε νά ὁµολογήσουµε ὅτι ὁ κ. Νανόπουλος εἶναι πολύ εἰλικρινής ὅταν παραδέχεται ὁ ἴδιος ὅτι ὅλα αὐτά πού µᾶς παρουσιάζει ὡς ἐπιστηµονικές ἀπαντήσεις σέ βαθιά καί δύσκολα ἐρωτήµατα «δέν εἶναι ἀποδεδειγµένα µέ τήν πειραµατική ἔννοια». Μετά ἀπό αὐτή τήν παραδοχή, κάθε δικό µας σχόλιο περιττεύει. Καταλαβαίνει ὁ καθένας ὅτι µιλᾶµε γιά «ἐπιστηµονικές ἀπαντήσεις» ἔξω καί πέρα ἀπό τό ἐπιστηµονικό πεδίο. Ἀπαντήσεις πού ἀναπαύουν προσωπικά τόν κ. Νανόπουλο ἀλλά ὄχι τόν ἀπαιτητικό ἐρευνητή καί τόν κάθε σοβαρά σκεπτόµενο ἄνθρωπο, πού σέ ἀπίστευτα βαθειά ἐρωτήµατα ἀπογοητεύεται ὅταν ἀκούει ἀπίστευτα ρηχές ἀπαντήσεις.

Πάντως, πέρα ἀπό τίς ὁποιεσδήποτε ἀληθινές ἤ φανταστικές περιγραφές γιά τήν λειτουργία τοῦ σύµπαντος, τό θεµελιῶδες ἐρώτηµα παραµένει καί περιµένει τήν ἀπάντησή του: –Ποιός κρύβεται πίσω ἀπό τήν λειτουργία τοῦ σύµπαντος; Ποιανοῦ τήν σοφία φανερώνει ἡ ἁρµονική λειτουργία τοῦ κόσµου µας; Ποιός δηµιούργησε τίς τέσσερις δέκα ἤ καί περισσότερες διαστάσεις µέ τίς ὁποῖες ζοῦµε; Ποιός τίς ἔβαλε σέ λειτουργία; Πῶς ἐξηγεῖται ἡ τέλεια ἀντιστοιχία φυσικῶν νόµων καί ἔξτρα διαστάσεων; Πῶς γεννιέται ἕνα σύµπαν µαζί µέ τούς δικούς του φυσικούς νόµους; Ποιός τό «γεννάει»; Ποιός ὁ αἴτιος αὐτοῦ τοῦ τοκετοῦ; Ἡ ἀπάντηση τοῦ κ. Νανόπουλου στά ἐρωτήµατα αὐτά εἶναι ὅτι ὅλα ὀφείλονται σέ αὐτόµατες καί τυφλές διαδικασίες. Κάνει δηλαδή µιά θεοποίηση τοῦ σύµπαντος καί τῶν λειτουργιῶν του. Καί ἀφοῦ ὁ ἴδιος µιλάει γιά πολλά σύµπαντα, ἄρα κάθε σύµπαν κατ’ αὐτόν εἶναι καί µιά θεότητα πού δηµιουργεῖ καί τούς φυσικούς νόµους πού τό διέπουν.

Ἀλλά, ἄς σοβαρευτοῦµε. Τά ὑπαρξιακά ἐρωτήµατα «γιατί εἴµαστε ἐδῶ» καί «πῶς προήλθαµε» δέν ἀπαντῶνται µέ τό «δίπλωµα τῶν αἰσθήσεων» οὔτε µέ τήν «διακύµανση τοῦ τίποτα» οὔτε µέ τό «δυναµικό µηδέν». Ἄν γιά τόν κ. Νανόπουλο ἡ ζωή εἶναι τό τίποτα, γιά µᾶς τούς χριστιανούς ἡ ζωή εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀληθινή ζωή εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Κύριός µας Ἰησοῦς Χριστός πού εἶπε: «Ἐγώ εἰµί ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή» (Ἰωάν. 14,6). Καί ἡ θεµελιώδης ἀπάντηση γιά τήν δηµιουργία τοῦ κόσµου καί τῶν φυσικῶν νόµων πού τόν διέπουν βρίσκεται στίς λίγες λέξεις πού διαβάζουµε στόν πρῶτο στίχο τῆς Γενέσεως . «Ἐν ἀρχῆ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν.» (Γεν. 1,1) Ἐπίσης καί στά θεόπνευστα λόγια τοῦ Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου: «πάντα δι’ αὐτοῦ ἐγένετο (τοῦ Λόγου) καί χωρίς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδέ ἕν ὅ γέγονεν.» (Ἰωάν. 1,3) Ὅλα αὐτά δέν ἔρχονται σέ καµία σύγκρουση µέ τήν λογική µας. Ἀντιθέτως τήν ἱκανοποιοῦν. Ἐνῶ γιά νά πιστέψει κανείς τίς ἀναλύσεις τῶν συγχρόνων διανοητῶν – ἐπιστηµόνων πρέπει νά «διπλώσει» ἤ νά ἀναστείλει ὅλες τίς λειτουργίες τοῦ µυαλοῦ του. Αὐτό δέν θά τό εὐχόµουν σέ κανέναν.

π. Πασχάλης Γρίβας

          «ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 139

                            Ἔτος 2014